Saturday, July 20, 2019

Beige-Boz-Bysseus

Es geht heute um die Farbe "beige". Ein Wort mit unbestimmter Herkunft.

Laut "https://de.wiktionary.org/wiki/beige"

Herkunft:

"Das Adjektiv wurde – je nach Quelle – im 19. Jahrhundert[4] beziehungsweise um 1900[5][6] aus französischembeige → fr[4][5][6] ‚sandfarben; (bei Wolleungefärbtroh[4] entlehnt, das seinerseits auf altfranzösisches bege → fro[5]zurückgeht. Die weitere Herkunft ist ungeklärt.[5] Dem Duden zufolge bezeichnete das Wort ursprünglich wohl gemischte Stoffe und Farben und könnte daher vielleicht zu lateinischem biiugus → la[7] und seiner Nebenform bīgus → la[8] ‚zusammengespanntdoppelt‘ gehören.[6]Ansonsten käme, so Duden und Pfeifer, vielleicht eine Herkunft von lateinischem Baetica → la ‚Provinz in Südspänien[6] beziehungsweise Baeticus → la ‚bätisch, aus [der wegen ihrer Wolle berühmten Provinz] Baetica […] stammend‘[5] in Betracht (vergleiche auch Baeticātus → la ‚in bätische Wolle gekleidet[9]). Die mehrfach vertretene Herleitung aus dem zweiten Teil -bagia des italienischen Substantivs bambagia → it ‚Baumwolle‘ ist Pfeifer zufolge nicht überzeugend.[5]"

Englisch Wikipedia sagt: 

"Borrowed from French (dialectal) beige, from Old French bege (color of undyed wool or cotton), from an Alpine language (compare Franco-Provençal bézho, Romansch besch (dull grey)), from Vulgar Latin *bysseus (cottony grey) (compare French bis, Catalan bis, Italian bìgio), from Late Latin byssus 'cotton', from Ancient Greek βύσσος (bússos) 'cotton homespun', from Semitic (compare Hebrew/Aramaic בוץ‎ (būṣ))"

Ich schlage vor: boz = Türkisch für grau, graugelb, hellbraun, erdfarbe.

Laut Nisanyan Wörterbuch existiert dieses Wort seit Orkhun Türkisch aus dem Jahr 735 AD

"tadıkıŋ çorıŋ boz atıġ binip oplayu tegdi [Tadık Çor'un boz atına binip hücum etti]"

Auf Deutsch: "er nahm das beige Pferd (Falbe?) des Tadic çor und griff an"

Also, wenn wir das älteste Wort nehmen, das wir in Europa kennen, nämlich Vulgär Latin "Bysseus", ist es gar nicht unrealistisch, dass Türkisch Boz womöglich damit verwandt ist?
Was meinst Du?

P.S.: Baschkiren Türkisch "buz", Kazan Tatar Türkisch "buz" bedeuten auch "beige". Ursprünglichere türkische Wörter aus Asien. 

*********

Today it is about the color 'beige'. A word with an uncertain origin. 

According to "https://de.wiktionary.org/wiki/beige"

Herkunft:

"Das Adjektiv wurde – je nach Quelle – im 19. Jahrhundert[4] beziehungsweise um 1900[5][6] aus französischembeige → fr[4][5][6] ‚sandfarben; (bei Wolleungefärbtroh[4] entlehnt, das seinerseits auf altfranzösisches bege → fro[5]zurückgeht. Die weitere Herkunft ist ungeklärt.[5] Dem Duden zufolge bezeichnete das Wort ursprünglich wohl gemischte Stoffe und Farben und könnte daher vielleicht zu lateinischem biiugus → la[7] und seiner Nebenform bīgus → la[8] ‚zusammengespanntdoppelt‘ gehören.[6]Ansonsten käme, so Duden und Pfeifer, vielleicht eine Herkunft von lateinischem Baetica → la ‚Provinz in Südspänien[6] beziehungsweise Baeticus → la ‚bätisch, aus [der wegen ihrer Wolle berühmten Provinz] Baetica […] stammend‘[5] in Betracht (vergleiche auch Baeticātus → la ‚in bätische Wolle gekleidet[9]). Die mehrfach vertretene Herleitung aus dem zweiten Teil -bagia des italienischen Substantivs bambagia → it ‚Baumwolle‘ ist Pfeifer zufolge nicht überzeugend.[5]"

Englisch Wikipedia says:

"Borrowed from French (dialectal) beige, from Old French bege (color of undyed wool or cotton), from an Alpine language (compare Franco-Provençal bézho, Romansch besch (dull grey)), from Vulgar Latin *bysseus (cottony grey) (compare French bis, Catalan bis, Italian bìgio), from Late Latin byssus 'cotton', from Ancient Greek βύσσος (bússos) 'cotton homespun', from Semitic (compare Hebrew/Aramaic בוץ‎ (būṣ))"

AAAANNNDD I would say: boz, the Turkish word for gray, grayyellowish, lightbrown, earth colored.

According to Nişanyan Dictionary this word exists since Orkhun Turkish from 735 AD

"tadıkıŋ çorıŋ boz atıġ binip oplayu tegdi [Tadık Çor'un boz atına binip hücum etti]"

Translation:  He took the beige (dun) horse of Tadık Çor and attacked. 

When we take the oldest version, the latin one, "bysseus", it wouldn't be very exaggerated, that Turkish Boz is related with "beige". What do you mean?

P.S.: Bashkir Turkish "buz" and Kazan Tatar Turkish "buz", mean "beige" too.  They are older and more original Turkish Word from Asia. 

*********
Bugünkü konumuz "bej" rengi. Avrupa dillerindeki kökü bilinmiyor

Almanca wiki diyor ki: "https://de.wiktionary.org/wiki/beige"

Herkunft:

"Das Adjektiv wurde – je nach Quelle – im 19. Jahrhundert[4] beziehungsweise um 1900[5][6] aus französischembeige → fr[4][5][6] ‚sandfarben; (bei Wolleungefärbtroh[4] entlehnt, das seinerseits auf altfranzösisches bege → fro[5]zurückgeht. Die weitere Herkunft ist ungeklärt.[5] Dem Duden zufolge bezeichnete das Wort ursprünglich wohl gemischte Stoffe und Farben und könnte daher vielleicht zu lateinischem biiugus → la[7] und seiner Nebenform bīgus → la[8] ‚zusammengespanntdoppelt‘ gehören.[6]Ansonsten käme, so Duden und Pfeifer, vielleicht eine Herkunft von lateinischem Baetica → la ‚Provinz in Südspänien[6] beziehungsweise Baeticus → la ‚bätisch, aus [der wegen ihrer Wolle berühmten Provinz] Baetica […] stammend‘[5] in Betracht (vergleiche auch Baeticātus → la ‚in bätische Wolle gekleidet[9]). Die mehrfach vertretene Herleitung aus dem zweiten Teil -bagia des italienischen Substantivs bambagia → it ‚Baumwolle‘ ist Pfeifer zufolge nicht überzeugend.[5]"

Englisch Wikipedia diyor: 

"Borrowed from French (dialectal) beige, from Old French bege (color of undyed wool or cotton), from an Alpine language (compare Franco-Provençal bézho, Romansch besch (dull grey)), from Vulgar Latin *bysseus (cottony grey) (compare French bis, Catalan bis, Italian bìgio), from Late Latin byssus 'cotton', from Ancient Greek βύσσος (bússos) 'cotton homespun', from Semitic (compare Hebrew/Aramaic בוץ‎ (būṣ))"

Ben diyorum ki: boz. 
Hani bizim bu çok kullandığımız ve çok anlamı olan renk.

Nişanyan Orhun Anıtlarından alıntı yapıyor:

"tadıkıŋ çorıŋ boz atıġ binip oplayu tegdi [Tadık Çor'un boz atına binip hücum etti]"

Wikipedia'nın verdiği en eski kelimeyi alırsam, kı bu 'bysseus', diyebilirim ki, bizim boz ile tamamen uyumlu. Ne dersiniz?

P.S.: Başkurtça ve Kazan Tatarcası 'boz' un eski hali olan 'buz'. Bysseus a daha da yakın.
Kaynak: Tuncer Gülensoy, Köken Bilgisi Sözlüğü

Uzunbacak Adem 

Cave painting at Lascaux: Dun is thought to be a primitive trait, Boz At, Falbe

Fjordpferd, Braunfalbe (Grundlage: Wildtyp-Brauner)

Fjord horse, Norveç Boz Ati



No comments:

Post a Comment

Note: Only a member of this blog may post a comment.

Homeric-Greek-locative-suffix-thi-Turkic-locative-de

  Autenrieth Georg - Homeric words  There is a suffix  -θῐ (thi) in Homeric poems that is being added  to nouns to form adverbs of location ...